Kluczowe umiejętności lidera – motywowanie pracowników

W XXI wieku, w warunkach gospodarki globalnej za jeden z najważniejszych aktywów firmy uznaje się kapitał ludzki.
W nowoczesnych koncepcjach zarządzania zajmuje on centralne miejsce. Ludzie są siłą napędową organizacji, kreują ją, ale także potrafią ją niszczyć. Dlatego tak ważnym elementem efektywnego zarządzania jest umiejętność motywowania pracowników.
Istotę motywowania stanowi pobudzanie i podtrzymywanie siły wewnętrznej do działania. Jest to najskuteczniejsze i najtańsze wzmocnienie, gdyż satysfakcja płynie z samego wykonywania pracy.
A zatem jak skomponować system bodźców, o co koniecznie jako lider muszę zadbać, jakich praw przestrzegać.
W organizacjach spotykamy najczęściej dwa systemy kar i nagród: formalny i nieformalny. Formalny ma charakter oficjalny, zapisany, zgodny z innym procedurami i regulaminami, zatwierdzony. Nieformalny wynika z kultury organizacyjnej, stylu zarządzania menadżerów, pozycji rynkowej firmy. W przeciwieństwie do tego pierwszego zazwyczaj nigdzie nie jest opisany.
Zanim jednak zaczniemy się zastanawiać co powinno się znaleźć w każdym z tych systemów, jaka powinna być ich rola, aby pomagały skutecznie motywować warto odwołać się do kliku bardzo ogólnych, ale sprawdzonych praw motywowania.
Richard Denny amerykański guru w sprawach zarządzania w swojej książce „Motywacja do zwycięstwa”, skatalogował dziewięć zasad motywacji.
To co warto podkreślić, to że mimo pochodzenia, ich charakter jest bardzo uniwersalny. A świadomość tych reguł, niezależnie od oficjalnego katalogu kar i nagród pomaga liderowi w codziennym budowaniu relacji z pracownikami.

PRAWO 1 – Aby motywować innych, sami musimy mieć motywację.
Moim zdaniem najtrafniej prawo to zdefiniował trener polskich piłkarzy ręcznych Bogdan Wenta, który powiedział, cyt. „Jak mam rozpalić ogień w moich zawodnikach kiedy we mnie nie ma iskry”.
Motywowanie pracowników nie jest niemożliwe, jeśli lider nie jest zmotywowany. Przykład idzie z góry. Warto zastanowić się jakiemu menedżerowi chcielibyśmy podlegać? Takiemu, który jest pełen entuzjazmu, ma pozytywny stosunek do pracy? Takiemu, który ma cel i angażuje się w pełni, aby go zrealizować? Innymi słowy jest menedżerem z motywacją?

PRAWO 2 – Motywacja wymaga celu.
Ze swojej strony dodałabym, że tak samo ważne jak określenie celu jest jego przestrzeganie. Bardzo ważne pytanie, na które warto aby odpowiedział sobie każdy lider, to w jakim celu motywuję moich pracowników, co chcę osiągnąć. W zależności od zdefiniowanego celu środki które lider ma dostępne są przecież bardzo różne. Przykładowymi motywatorami pozapłacowymi o charakterze niematerialnym mogą być takie, których celem jest wyrażenie uznania pracownikom, zapewnienie sprawnej komunikacji, partycypacji i rozwoju pracowników czy zapewnienie odpowiedniej atmosfery.

PRAWO 3 – Motywacja nie trwa wiecznie
Potencjalnie zła wiadomość dla kierujących zespołami. Nie da się zaplanować motywowania raz na kwartał. Motywowanie to proces ciągły, zmienny. Dlatego tak ważne jest długofalowe patrzenie, określenie celu i świadomość adekwatności narzędzi, które mogę i powinien wykorzystać w danej sytuacji.

PRAWO 4 – Motywacja wymaga uznania.
Jest to prawo o potężnej mocy działania. Uznanie może przybrać wiele postaci: od nadania specjalnego tytułu po list zawierający podziękowanie. Motywujący może być sposób w jaki zwracasz się do pracownika. Informacje, które najbardziej motywują to pochwały. Bardzo silnie wzmacniają, gdyż odwołują się to obecnej w każdym z nas potrzeby uznania i prestiżu, potwierdzają akceptację społeczną. Dlaczego są tak rzadko wykorzystywane. To temat rzeka na kolejny artykuł.

PRAWO 5 – Współuczestniczenie motywuje.
Kiedy ludzie czują się częścią zespołu, firmy, kiedy przełożeni angażują ich w realizację celów znacząco podnosi się to ich poziom motywacji. Tą sytuację można zobrazować sytuacją na statku. Każdy członek załogi wie do którego portu statek płynie i za co jest odpowiedzialny, aby mógł szczęśliwie dopłynąć. Podstawą sukcesu na jest praca zespołowa. W rzeczywiści biznesowej okazuje się, że bardzo wielu menedżerów nie dzieli się ze swoim pracownikami, swoimi planami, celami, dążeniami na przyszłość. W ten sposób nie pozwalają im doświadczać współuczestniczenia.

PRAWO 6 – Motywuje nas poczucie rozwijania.
Kiedy pracownik się rozwija, zdobywa nowe umiejętności i rozszerza swoje kompetencje odczuwa większą motywację. Kiedy czuje, że idzie do przodu, chce iść jeszcze dalej.
Wielu ambitnych pracowników szuka nowej pracy nie dla lepszych zarobków, ale dlatego, że w swojej firmie już się nie uczą niczego nowego. Zatem tak proste narzędzie jak planowanie ścieżek kariery, oceny okresowe wspomagają realizację tej zasady.

PRAWO 7 – Wyzwanie jest motywujące tylko wtedy, gdy możesz wygrać.
Współzawodnictwo inspiruje ludzi do uzyskiwania lepszych wyników. Ale trzeba pamiętać, że wyzwanie motywuje nas tylko wtedy, gdy istnieje szansa na to, że mu sprostamy, że odniesiemy sukces. Stawianie nierealistycznych celów nie jest motywujące, gdy bardzo często pracownicy dochodzą do wniosku, że i tak się nie uda, więc nie będę się starał.
Analizując to prawo warto również pamiętać, że zadania których wyłaniani są indywidualni zwycięzcy, silnie, lecz zazwyczaj negatywnie wpływają do ducha zespołu. Owszem mobilizują i przynoszą szybki wynik, ale niekorzystnie odbijają się na pracy zespołowej.

PRAWO 8 – Każdego coś motywuje.
To moim zdaniem bardzo dobra wiadomość dla menadżerów. Często na szkoleniach słyszę, że liderzy kompletny brak motywacji u swoich pracowników.
To prawo mówi o tym, że każdego człowieka można zmotywować, że każdego coś inspiruje. To co sprawia trudność w stosowaniu tego prawa, to po pierwsze to, że pracownik nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego co go inspiruje, nie potrafi tego nazwać. Rolą lidera jest mu w tym pomóc. Po drugie, menadżerowie często, wpadają w następującą pułapkę „to co motywuje mnie, motywuje też innych”. A jeśli to się nie sprawdza, to tracą zapał.
Dobry menadżer dociera do każdego pracownika indywidualnie i będzie starał się na wiele sposobów „zapalić” człowieka do zachowywania się w sposób wyzwalający większy poziom zaangażowania.

PRAWO 9 – Przynależność do grupy motywuje
To prawo podkreśla jak ważne jest dla człowieka poczucie przynależności do grupy. Im mniejsza grupa do której człowiek należy, tym większa lojalność, motywacja i starania. Oczywiście każdy, kto jest pracownikiem stanowi część składową firmy, biura. Ale dobry menedżer sprawi, że jego ludzie będą czuć, że należą do określonego zespołu i będzie podejmował działania, które będą jeszcze bardziej łączyć tych ludzi. Mogą one polegać na wspólnym pikniku, wyjściu na piwo, graniu raz w tygodniu w piłkę, ale też na organizowaniu regularnych spotkań, omawianiu wyników i sukcesów zespołu.

Zatem do dzieła. Wiemy już jakie ogólne zasady kierują procesem motywowania. Następny krok to określenie celu i narzędzi.
Jeśli chcecie Państwo więcej się na ten temat dowiedzieć zapraszam na szkolenie „Narzędzia szefa – jak motywować pozafinansowo”.
Podsumowanie moich rozważań niech będzie złota myśl z obszaru motywowania.

Zapomnij o pochwałach
Zapomnij o karaniu
Zapomnij o pieniądzach

Musisz zadbać o to, aby praca
była bardziej interesująca.